Φόρτωση...

Αισθητική Επανορθωτική Οδοντιατρική
Στέλιος Χατζάκης • Χειρουργός Οδοντίατρος

Βρυγμός ή Σφίξιμο Δοντιών;


Βρυγμός ονομάζεται η παραλειτουργία κατά την οποία ο ασθενής χωρίς να το συνειδητοποιεί τις περισσότερες φορές σφίγγει ή/ τρίζει τα πάνω και κάτω δόντια μεταξύ τους. Είναι μια πολύ συχνή διαταραχή που παρατηρείται τόσο κατά την διάρκεια της ημέρας όσο και κατά την διάρκεια του βραδινού ύπνου.Φυσιολογικά τα δόντια μας έρχονται σε επαφή μόνο κατά την διάρκεια της μάσησης, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η διάτμηση της τροφής και να αρχίσει η κατάποση. Επομένως, αν αθροίσει κανείς το χρονικό διάστημα που συνολικά τρώμε κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα δόντια μας φυσιολογικά πρέπει να έρχονται σε επαφή το πολύ μια ώρα καθημερινά.

Πολλοί ασθενείς όμως σφίγγουν ή τρίζουν τα δόντια τους πέρα από τις ώρες της μάσησης, για παράδειγμα όταν εργάζονται, όταν αγχώνονται, όταν εκνευρίζονται, ακόμα και χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Ακόμα, πολλοί άνθρωποι τρίζουν τα δόντια τους κατά την διάρκεια του νυχτερινού ύπνου.
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που οι γονείς ή ο σύντροφος αναφέρουν τον έντονο θόρυβο που ακούγεται από το μέλος της οικογένειας που τρίζει τα δόντια κατά την διάρκεια του ύπνου του.

Πώς καταλαβαίνω ότι τρίζω τα δόντια μου;

Οι περισσότεροι ασθενείς δεν τα συνειδητοποιούν ότι σφίγγουν τα δόντια τους. Ακόμα και αν υποφέρουν από πονοκεφάλους και πόνους στο πρόσωπο, δεν συνδυάζουν το τρίξιμο των δοντιών με τα συμπτώματα τους. Οι περισσότεροι ασθενείς συνειδητοποιούν την παραλειτουργία αυτή μόνο όταν τους την αναφέρει ο οδοντίατρος τους και τους υποδείξει τις χαρακτηριστικές αποτριβές που εμφανίζονται στα δόντια. Επομένως, ο οδοντίατρος μπορεί να διαγνώσει την διαταραχή αυτή και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Όπως προαναφέρθηκε μερικές φορές οι ασθενείς από μόνοι τους συνειδητοποιούν πως τρίζουν τα δόντια τους ή τους το αναφέρει το κοντινό τους περιβάλλον που μπορεί να ακούσει τον θόρυβο. Και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να ενημερωθεί ο οδοντίατρος του ασθενή.

Που οφείλεται;

Οι έρευνες που γίνονται στον τομέα του βρυγμού δεν έχουν ακόμα καταφέρει να εντοπίσουν τον αιτιολογικό παράγοντα. Έχουν όμως βρεθεί αρκετοί επιβαρυντικοί παράγοντες. Επιβαρυντικοί ονομάζονται οι παράγοντες αυτοί που μπορεί να επιδεινώνουν μια κατάσταση χωρίς όμως να την προκαλούν.
Το άγχος και η συναισθηματική φόρτιση είναι ίσως ο κυριότερος επιβαρυντικός παράγοντας του βρυγμού. Είναι γεγονός ότι πολλοί ασθενείς αναφέρουν πως όταν εκνευρίζονται ή στεναχωριούνται αισθάνονται πως πιέζουν περισσότερο τα δόντια τους. Άλλοι τέτοιοι επιβαρυντικοί παράγοντες που έχουν αναφερθεί είναι ορισμένα φάρμακα, καθώς και πιθανή γενετική προδιάθεση.

Τι επιπτώσεις έχει;
Το σφίξιμο των δοντιών έχει σαν αποτέλεσμα την υπερφόρτιση ολόκληρου του στοματογναθικού συστήματος και συγκεκριμένα των δοντιών, των μασητήριων μυών, δηλαδή των μυών που είναι υπεύθυνοι για την κίνηση της κάτω γνάθου και της κροταφογναθικής διάρθρωσης, δηλαδή της άρθρωσης γύρω από την οποία πραγματοποιείται η κίνηση της κάτω γνάθου.
Οι επιπτώσεις στα δόντια είναι διαφόρου βαθμού αποτριβές των οδοντικών επιφανειών. Οι οδοντικές αποτριβές είναι συχνά τόσο εκτεταμένες, ώστε η αποκατάσταση των δοντιών είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί μόνο με προσθετικές εργασίες, δηλαδή με στεφάνες και γέφυρες. Μερικές φορές το σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντι΄ν έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της κινητικότητας τους, ιδιαίτερα αν τα δόντια είναι περιοδοντικά βεβαρημένα όπως συμβαίνει σε ασθενείς με περιοδοντίτιδα.
Στους μασητήριους μύες το σφίξιμο των δοντιών έχει σαν αποτέλεσμα την υπερλειτουργία τους. Η υπερλειτουργία αυτή καταπονεί τους μύες οι οποίοι εμφανίζουν συμπτώματα. Στους περισσότερους ανθρώπους η μυϊκή αυτή καταπόνηση εκδηλώνεται σαν πονοκέφαλος και πόνος στο πρόσωπο. Επίσης, συχνά ο ασθενής αισθάνεται κόπωση στους μύες αυτούς το πρωί όταν ξυπνάει, συνοδευόμενο από μειωμένη ικανότητα για πλήρη διάνοιξη του στόματος. Τις περισσότερες φορές το στόμα δεν ανοίγει αρκετά λόγω πόνου, ο οποίος περιορίζει την κινητικότητα της κάτω γνάθου. Οι ασθενείς αναφέρουν ότι δεν μπορούν να μασήσουν σκληρές τροφές και σε πιο προχωρημένα στάδια δυσκολεύονται στην ομιλία και τρώνε μόνο υδαρές τροφές, όλα αυτά συνοδεύονται από καθημερινούς έντονους πονοκεφάλους.
Οι επιπτώσεις από την υπερφόρτιση των αρθρώσεων είναι παρόμοιες με αυτές της υπερλειτουργίας των μασητήριων μυών, μόνο που παράλληλα εμφανίζονται θόρυβοι στην άρθρωση.
Οι θόρυβοι αυτοί ακούγονται κάθε φορά που ο ασθενής κινεί την κάτω γνάθο, όπως συμβαίνει κατά την μάσηση και την ομιλία. Οι θόρυβοι αυτοί δεν είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από πόνο. Συχνά ακούγονται χωρίς όμως να δημιουργούν κανένα άλλο πρόβλημα όπως πόνο ή δυσκολία στην κίνηση της κάτω γνάθου. Σε κάθε περίπτωση ακόμα και αν δεν είναι επώδυνοι οι θόρυβοι αυτοί, ο ασθενής πρέπει να ενημερώνει τον οδοντίατρο του.

Πως θεραπεύεται;

Δεν υπάρχει θεραπεία για τον βρυγμό. Επομένως, κάποιος ο οποίος σφίγγει ή τρίζει τα δόντια του κατά την διάρκεια του ύπνου, δεν μπορεί να το σταματήσει. Παρόλα αυτά η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει ο οδοντίατρος είναι ιδιαίτερα σημαντική και στοχεύει στον έλεγχο των υπέρμετρων καταστρεπτικών δυνάμεων που αναπτύσσονται. Αυτό επιτυγχάνεται πρωτίστως με τη κατασκευή, ανάλογα με την περίπτωση, ειδικού τύπου νάρθηκα. Ο νάρθηκας αποτελεί μια κατασκευή που ο ασθενής εφαρμόζει στα δόντια του.
Ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς, κατασκευάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να χαλαρώνει τους μύες και να αποσυμφορίζει την άρθρωση. Επίσης, προστατεύει τα δόντια καθώς είναι κατασκευασμένος από υλικό μαλακότερο από τα δόντια μας και επομένως φθείρεται αυτός και όχι αυτά.
Η κατασκευή και ρύθμιση του νάρθηκα αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του οδοντιάτρου, καθώς υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη νάρθηκα και ανάλογα με την περίπτωση επιλέγεται ο κατάλληλος τύπος. Επίσης η λανθασμένη ρύθμιση του ή λανθασμένη επιλογή υλικού μπορεί να χειροτερέψει τα συμπτώματα του ασθενούς.

ΟΛΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ